Τι Κάνουμε

Σίσσυ Μπάρα
οικονομολόγος και Ιστορικός μέλος του Συνδικάτου Solidaire Sud EPTS

Η ΕΚΤ ανακοίνωσε την αγορά ευρωπαϊκών κρατικών ομολόγων ύψους 750 δις ευρώ
συμπεριλαμβανομένων και των καθόλα αναξιόπιστων ελληνικών χρεωγράφων. Ο προφανής στοχος της ΕΕ και της ΕΖ είναι να στηρίχθεί το κοινό νόμισμα με κάθε μέσο προκειμένου να αντέξει στο νέο επεισόδιο της παγκόσμιας ύφεσης. Με βάση τη γενική εικόνα όπως αυτή διαμορφώνεται μέσα απο την ταυτόχρονη πτώση των τζίρων των χρηματηστηρίων, των επιχειρήσεων, την αναγκαστική επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας λόγω των περιοριστικών μέτρων, ο νέος κορωναϊός δείχνει να δίνει μεγαλύτερη επιτάχυνση και ώθηση στη καπιταλιστική κρίση απ΄ότι το χρηματοπιστωτικό επεισόδιο του 2007 και 2008. Μένει να επιβεβαιωθεί βέβαια στα διάφορα οικονομικά μεγέθη, αλλά το γεωγραφικό εύρος των οικονομιών και των κοινωνιών που πλήττονται από το νέο κορωναϊό και η χρονική σύμπτωση της υγειονομικής κρίσης, θα δικαιολογούσε μια τέτοια εξέλιξη.

Στη περίπτωση της χρηματοπιστωτκού επεισοδίου κρίσης του 2007 και 2008 η παγκοσμια κατάρρευση των οικονομιών δεν έγινε γεωγραφικά ταυτόχρονα παντού. Στο ντόμινο των διαδοχικών πτωχεύσεων που πυροδότησε η κρίση των στεγαστικών δανείων το καλοκαίρι του 2007, μεσολαβούσε ένα μικρό χρονικό διάστημα που επέτρεπε, έστω και οριακά στις διάφορες καπιταλιστικές χώρες σε συνδυασμό με τις ιστορικής σημασίας αποφάσεις της Αμερικανικής κεντρικής τράπεζας πρωτίστως και στην συνέχεια της ΕΚΤ για πρωτοφανή μείωση των διατραπεζικών επιτοκίων, αλλά και τις αποφάσεις των πολιτικών ηγεσιών των χωρών σχετικά με τήρηση του συμφώνου σταθερότητα, να ελαχιστοποιούνται οι μεγάλες απώλειες του κεφαλαίου από τη κρίση. Οι απώλειες αυτές μετακυλούνταν βαθμιαία στους πολίτες μέσω της πτώσης των μισθών και της επιδεινωσης των συνθηκών στην αγορα εργασίας με δούρειο ίππο το λόγο περί περιορισμού των ελλειμμάτων και της αύξησης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων.

Ο βαθμός στον οποίο πλήττονταν οι εργατικές τάξεις από τη κρίση είχε να κάνει κυρίως με το δημόσιο χρέος, το οποίο εφόσον μειώθηκε το ΑΕΠ τουλάχιστον στην ελλάδα σε τραγικό βαθμό, εκείνο εκτοξεύθηκε τα ύψη. Στη περίπτωση του νέου κορωναϊού ο οριακός αυτός χρόνος άμεσου δυνατότητας διαχείρησης των απωλειών του κεφαλαίου δεν υπάρχει γιατί πλήττει τις οικονομίες ταυτόχρονα, την ίδια στιγμή, με τον ίδιο τρόπο και στην ίδια διάρκεια. Ο νέος κορωναϊός ως καταλύτης της καπιτλιστικής κρίσης μοιάζει περισσότερο αυτή τη στιγμή με τις συνέπειες ενός πολέμου όπου πέρα από τη καταστροφή μέρους του κεφαλαίου έχουμε και το φυσικό θάνατο αλλά και τον πανικό μπροστα στο αβεβαιότητα και την απώλεια ελέγχου.Η κατάσταση αυτή απέχει μακράν από οποιαδήποτε άλλο χρητοπιστωτικό επεισόδιο κρίσης σαν αυτά που έχουμε ζήσει η ζούμε κατά καιρούς στο καπιταλισμό.

Ο παγκοσμιοποιημένος χαρακτήρας της υγειονομικής κρίσης που ζούμε αυτή τη στιγμή δημιουργεί εκ νέου μια μοναδική αντικειμενική συνθήκη σύμπτωσης των οικονομικών και κοινωνικών συμφερόντων των εργαζομένων των καπιταλιστικών χωρών του κέντρου με εκείνων της περιφερειας, για τον επιπλέον λόγο ότι σε μια απο τις βασικές χώρες του κέντρου, τη Γαλλια υπάρχει από το 2016 έντονη αμφισβήτηση της οικονομικής πολιτικής και διαρκής κοινωνική αναταραχή, που εκφράζεται μέσα απο τα διαδοχικά εργατικά και κοινωνικά κινήματα των τελευταίων τεσσάρων ετών, με πρώτο το κίνημα εναντίον του εργασιακού νόμου του 2016, το κίνημα Nuit Débout, τα κίτρινα Γιλέκα αργότερα με αποκορύφωμα το μεγαλειωδες εργασιακό εργατικό απεργιακό κίνημα απο της 5 δεκέμβρίου 2019 εναντίον της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης ή αντιμεταρρύθμισης, ανάλογα με το πως ορίζουμε την έννοια της μεταρρύθμισης στο καπιταλισμό.

Το οτι αμφισβητείται πλέον ανοιχτά το ίδιο το καπιταλιστικό σύστημα απο τους απεργούς μέσω του Συντονιστικού οργανου του διακλαδικού απεργιακού αγώνα και της βάσης των εργαζομένων σε μια χώρα του καπιταλιστικού κέντρου είναι πολύ σημαντικό στοιχείο, γιατί διευκολύνει σε μεγάλο βαθμό τις διεθνιστικές εργατικές δράσεις. Μέχρι σήμερα ο εθνικόκρατικός διαχωρισμός των εργαζομένων έφερνε τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες των χωρών του κέντρου της ευρωζώνης αντιμέτωπους και αντιμέτωπες με το εργασιακό κίνημα των περιφερειακών κρατών, μέσω του μηχανισμού απόσπασης των πλεονασμάτων του δημοσίου χρέους. Λειτουργούσε διασπαστικά στη μεγάλη και κατα τα άλλα ενιαία ευρωπαϊκή εργαζόμενη μάζα αποδυναμώνοντας την.

Τα ομόλογα του ελληνικού χρέους το οποίο αυτή τη στιγμή είναι στα 334,2 δις ευρώ κι εννοείται ότι με το επεισόδιο της κρίσης του νέου κορωναϊού θα αυξηθεί λόγω της δανειακής στήριξης των επιχειρήσεων και της αύξησης του κόστους δανεισμού στο βαθμό που τα νέα δάνεια θα επιδεινώσουν την ήδη αναξιόπιστη εικόνα της χώρας στα μάτια των επενδυτών, βρίσκονται στα χέρια κυρίως του Ευρωπαϊκού μηχανισμού χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της ΕΚΤ του ΔΝΤ των ευρωπαϊκών τραπεζών και των μεγάλων εταιρίων διαχείρσης κεφαλαίων. Οι τελευταίες πολυεθνικές εταιρίες ασχολούνται μεταξύ άλλων με τη πώληση ασφαλιστικών συνταξιοδοτικών πακέτων, που αγοραζονται απο τους πολίτες προκειμένου να καλυφθούν οι συνταξιοδοτικές ανάγκες ανθρώπων που το ασφαλιστικό σύστημα των χωρών τους είναι κυρίως αν όχι αποκλειστικά κεφαλαιοποητικό και άρα δεν τους φτάνει η σύνταξη. Η ιστορική αλλαγή που επιχειρειται με τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση αντιμεταρρύθμιση του μακρόν στο χαρακτήρα του γαλλικού συνταξιοδοτικού συστηματος στη Γαλλία από αναδιανεμητικό σε πιο κεφαλαιοποιητικό, επι της ουσίας πολιτικά και επικοινωνιακά βασιζεται μεταξύ άλλων στη δυνατότητα της Γαλλίας να προστατευει τα χρηματηστηριακά κέρδη των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιριών μέσω της εξασφάλισης της εξυπηρέτησης των κρατικών ομολόγων, ελληνικων και άλλων που έχουν στην κατοχή τους. Η αρνηση των εργαζομένων στη Γαλλία απεναντι σην αλλαγή του συνταξιοδοτικού μοντέλου, που σε συνδυασμό με το μηχανισμό του χρέους διχάζει τους ευρωπαϊο εργαζόμενο κόσμο σε συνδυασμό με την επιτακτική ανάγκη ενίσχυσης αν όχι επανίδρυσης της δημόσια υγείας παγκοσμιως, της έρευνας και της επαναφοράς του κοινωνικού κράτουςως ιστορικής αναγκαιότητας, δημιουργεί στο μέσο αυτής της τόσο δύσκολης κατάστασης που ζούμε όλες και όλοι όπου κι αν βρισκόμαστε μια εξαιρετική συνθήκη για κοινή δράση.

Το ερώτημα λοιπόν που τίθεται έχοντας πρόσφατη την εμπειρία της ελληνικής πτώχευσης του 2010, είναι τί κάνουμε εμείς: Τί κάνει η μεγάλη εργαζόμενη/άνεργη μάζα ολων των ηλικιών, που σε συνθήκες καθολικής κρίσης του καπιταλισμού δοκιμάζεται και θα δοκιμαστεί ακόμα σκληρότερα το επόμενο διάστημα: Πρέπει να γίνει κοινή πεποίθηση ότι όσο θα μεγαλώνει ο λογαριασμός των οικονομικών επιπτώσεων της καπιταλιστικης κρίσης με αφορμή το νέο κορωναϊό τόσο σκληρότερα θα είναι και τα μέτρα που θα παρθούν εναντίον των εργαζομένων και των σσυνταξιούχων, εφόσον στο καπιταλισμό είναι η κοινωνία εκείνη που επωμίζεται τις απώλειες και προστατέυει τα κέρδη αλλά και το ίδιο το κεφάλαιο απο τον εαυτό του.

Αν όμως η κατάσταση για το καπταλισμό είναι άσχημη και για μας μέσα σε αυτόν ακόμα δυσκολότερη, είναι ταυτόχρονα και μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να φτιάξουμε σήμερα ένα όσο γίνεται μεγαλύτερο ευρωπαϊό διεθνιστικό μέτωπο με κοινή αντζέντα και στόχο ην αλλαγή του οικονομικού υποδείγματος: την αλλαγή δλδ του τρόπου και των σχέσεων παραγωγήςσε περιβαλλοντολική οικολογική βάση λαμβάνοντας υπόψη τα σχετικά κινηματα και με άξονες τα διπολα του αντικαπιταλισμού/αντιφασισμού, φεμινισμού/δικαιώματα ΛΟΑΤ ατόμων, σύνορα/πρόσφυγικό μεταναστευτικο.
Οπως αναφέρθηκε παραπάνω η Γαλλία, βασική καπιταλιστική χώρα του κέντρου συνιδρύτρια μαζί με τη Γερμανία της ΕΕ, βρίσκεται σε κοινωνικό αναβρασμό ουσιαστικά απο το 2016, με τη κατάργηση του εργασιακού κώδικα που ξεκίνησε ο πρόεδρος Ολαντ και ολοκλήρωσε ο μακρόν και την εμφάνιση τυ κινήματος των κίτρινων γικλέκων. Παράλληλα η συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση ή αντιμεταρρύθμιση, αποτέλεσε την αφορμή για ένα πραγματικά μεγαλειώδες εργασιακό κίνημα με μεγάλη υποστήριξη και αυτό όπως τα προηγούμενα από τη κοινή γνώμη, που υπέστει πολύς μεγάλης κλιμακας καταστολή απο το κράτος, και το οποίο έχει απομακρυνθεί πλέον απο τα στενά συνδικαλιστικά πλαίσια διεκδήκησης και αρθρώνει καθαρό πολιτικό λόγο.

Το συντονιστικό όργανο βάσης των διακλαδικών απεργιών το όποιο αποτελείται κι απο ανεξάρτητους συνδικαλιστές και συνδικαλίστριες, στη τελευταια του εκδήλωση με θέμα τον απολογισμό της μέχρι τώρα δράσης του κινήματος και τις προοπτικές συνέχισης του αγώνα που έγινε στις 10 μάρτη στο Μοντρέιγ, έχει πάρει αποφαση για την οργάνωση Γενικής Διακλαδικής Απεργιας Διαρκείας, με στόχο, όχι μόνο την απόσυρση του συνταξιοδοτικού νόμου. Αλλά τη πτώση της κυβέρνησης του Μακρόν και οποιασδήποτε άλλης πρεσβέυει την εφαρμογη της ιδιας καπιταλιστικής πολιτικής. Την εκδήλωση αυτή στήριξαν με τη παρούσία τους 1000 περίπου εργαζόμενοι και εργαζόμενες και μίλησαν εκπρόσωποι άνδρες και γυναίκες απο αρκετούς επαγγελματικούς κλαδους όπως αυτοί του Μετρό των τρένων των Λεωφορείων, της Ενέργειας, δικηγόρων, χορευτές και χορεύτριες, εκπαιδευτικοί, Ερευνητές και ερευνήτριες, εργαζόμενοι στη καταστροφή των σκουπιδιών, στης συγκομιδή των απορριμάτων, στη βιομηχανια τροφίμων στα Διϋληστήρια στην Οπερα ενώ συμμετείχαν και εκπρόσωποι των κίτρινων γιλέκων. Εκεί ειπώθηκαν ξεκάθαρα οι στόχοι του απεργιακού κινήματος και η στρατηγική η οποία δεν είναι άλλη απο τη διεύρυνση των μετώπου των αιτημάτων ώστε να ξεσηκωθεί η νεολαία κάτι που ήδη ετοιμάζεται στα παν/μια, και ο ιδιωτικός τομέας σε μια χρονικά συντονισμένη πραγματική γενική απεργία διακρείας που θα μπλοκάρει την οικονομία της χώρας και βασικά θα επιτεθεί στα κέρδη του κεφαλαίου αναγκάζοντας το σε συμβιβασμό.

Η επόμενη, εθνικής, αυτή τη φορά κλίμακας εκδήλωση του Συντονιστικού οργάνου είχε προγραμματιστεί για τις 20 μαρτίου. Δυστυχώς η ποινηκοποίηση των μετακινήσεων στη Γαλλία και τα μέτρα απαγόρευσης των συναθροίσεων λόγω του νέου κορωναϊού δεν την κατέστησαν δυνατή και έχουν είναι η αλήθεια καθυστερήσει μια σειρά απο πρωτοβουλίες που είχαν προγραμματιστεί. Απο την άλλη καθυστέρηση παρατηρείται και στο επίπεδο της κυβέρνησης και της εκτελεστικής εξουσίας όπου το κοινοβούλιο έχει κλείσει και όλα τα μέτρα έχουν παγώσει. Είναι επίσης αρκετός και ο κόσμος που απεργεί αυτή τη στιγμή λόγω της έλλειψης προστατευτικών μέτρων των εργαζομένων απο το νέο κορωναϊό στους χώρους εργασίας. Το κίνημα ομως αυτό θα τον βρει το δρόμο γιατί οι άνθρωποι αυτοί έχουν απεργησει τουλάχιστον για 55 μέρες χάσει ήδη πολλά.

Σε αυτό λοιπόν το κοινωνικό πλαίσιο που διαμορφώνεται, και για τους λόγους που ανέφερα επιβάλλεται θεωρώ η επεξεργασία και η οργάνωση πρωτοβουλιών σε ευρωπαϊκό διακρατικό επίπεδο για τη δημιουργία ενός ενιαίου αγωνιστικού μετώπου στους άξονες που ανέφερα. Η πολύ σοβαρή υγειονομική κρίση με τους χιλιάδες θανάτους που θα αφήσει δυστυχώς, σε μερικούς μήνες θα εχει ελεγχθεί εφόσον έχει ήδη ανακοινωθεί η παρασκευή εμβολίου, απο διάφορες χώρες όπως η Κίνα για τον ερχόμενο δεκέμβρη και η Ρωσία, ενώ παράλληλα η χορήγηση στους ασθενείς χλωροκίνης και αζυθρομισινης έχει ήδη θετικά αποτελέσματα στην Γαλλία και σε άλλες χώρες. Ο νέος κορωναϊός λοιπόν θα νικηθεί αλλα εμείς θα πρέπει να είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε το βασικό μας εχθρό. Θα πρέπει να κατασκευάσουμε λοιπόν, εκείνες τις πολιτικές υποδομές και τα εργαλεία που θα μας επιτρέψουν να αντισταθούμε και να νικήσουμε.

Καλώ λοιπόν όλες και όλους, τους ανένταχτους και τις ανένταχτες συντρόφισσες της αριστεράς του αγώνα και των κινημάτων, τις πολιτκές οργανώσεις, τις αντιφασιστικές συλλογικότητες που υπάρχουν να οργανωθούμε σε αυτή τη κατεύθυνση. Είναι η ευκαιρία μας. Δεν ξέρω αν θα έχουμε άλλη.