Bill Plympton: «Θέλω να κερδίσω το βραβείο Νόμπελ στο χιούμορ!»

Κορυφαία μορφή του ανεξάρτητου βορειοαμερικανικού animation, ο Bill Plympton είναι το τιμώμενο πρόσωπο του φετινού Animasyros, στο πλαίσιο του οποίου θα παρουσιαστεί ένα αφιέρωμα στο έργο του, παρουσία του ίδιου.

Ενόψει του Φεστιβάλ, που ξεκινά τη Δευτέρα 22 και ολοκληρώνεται την Κυριακή 28 Σεπτεμβρίου, συνομιλούμε τον πολυπράγμονα και εξαιρετικά ευδιάθετο καλλιτέχνη.

Σίγουρα δεν είσαι ένας συνηθισμένος καλλιτέχνης.

Ευχαριστώ για την παρατήρηση. (Γέλιο).

Μιας και η εμπλοκή σου με το animation, ακόμα και σε φαντασιωσικό επίπεδο, ξεκίνησε σε πολύ νεαρή ηλικία, τι συνέβη στο μυαλό ενός πεντάχρονου και κατέληξε σ’ αυτήν την επιλογή ζωής;

Ανέκαθεν λάτρευα να σχεδιάζω: ανθρώπους, σπίτια, αυτοκίνητα.

Όταν ανακάλυψα ότι τα σχέδια μπορούν να κινούνται και να μιλάνε, θεώρησα πως αυτό ήταν εκπληκτικό. Αυτό ήθελα να κάνω.

Ο πατέρας μου ήταν τραπεζίτης.

Καμία σχέση με καλλιτεχνικά εγχειρήματα, γενικότερα.

Πράγματι. Ήταν, όμως, πολύ αστείος τύπος. Λάτρευε να κάνει τους ανθρώπους να γελάνε. Κι έτσι είπα στον εαυτό μου: «Αυτό θέλω κι εγώ, να κάνω τους ανθρώπους να γελάνε».

Δεν ήμουν, ωστόσο, καλός στο να λέω ανέκδοτα, δεν μπορώ να αφηγηθώ ιστορίες. Με τα σχέδια μπορώ να πω ιστορίες, όμως.

Αυτός ανακάλυψα ότι ήταν ο στόχος μου στη ζωή, να αφηγούμαι αστείες και σουρεαλιστικές ιστορίες οι οποίες κάνουν τους ανθρώπους να γελάνε.

Πιστεύεις πως το έχεις καταφέρει στις δεκαετίες που ακολούθησαν;

Έχω καλή φήμη σε όλον τον κόσμο για τις χιουμοριστικές ταινίες μου. Κάτι τέτοιο θέλουν να παρακολουθούν οι άνθρωποι και θέλω να σχεδιάζω κι εγώ.

Θέλεις γενικότερα να κάνεις τους ανθρώπους να αισθάνονται πιο ανάλαφροι και χαλαροί  στην καθημερινότητά τους, ή πιστεύεις ότι υπάρχουν και κάποιες πιο σκοτεινές και δυσοίωνες πτυχές στην καλλιτεχνική δουλειά σου;

Αν μετά από μια προβολή μου ακούσω γέλια από την πλευρά του κοινού, σημαίνει πως έχω πετύχει τον στόχο μου. Θέλω να κερδίσω το βραβείο Νόμπελ στο χιούμορ! Δεν υπάρχει τέτοια κατηγορία, βέβαια, αλλά ελπίζω να τη δημιουργήσουν.

Κατά τη γνώμη μου, με όλα τα προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουμε ανά τον κόσμο οι άνθρωποι χρειάζεται να διαθέτουν χιούμορ και μια τρέλα. Αυτό θέλω να δείξω μέσα από τη δουλειά μου.

Ζόρικη φιλοδοξία, πάντως. Δύσκολα βρίσκεις καλό χιούμορ – στην τέχνη ή και στην υπόλοιπη ζωή. Διδάσκεται, πιστεύεις;

Στο masterclass που θα παραδώσω στο φετινό Animasyros θα δείξω στο κοινό πώς κάνω τους ανθρώπους να γελάνε και επιβιώνω ως ανεξάρτητος ανιματέρ.

Χρηματοδοτώ ο ίδιος τις ταινίες μου, έχω τον έλεγχο, γράφω τα σενάρια, τις σχεδιάζω, κάνω την παραγωγή. Με την έλευση του Blu-ray τα φιλμ φέρνουν καλά λεφτά πλέον, κι έτσι μπορώ να συνεχίσω με το στούντιό μου.

Είναι δύσκολο να παραμείνεις ανεξάρτητος και σε επίπεδο δημιουργικού οράματος και διαδικασίας χρηματοδότησης. Πώς καταφέρνεις να ισορροπείς;

Έχεις, ανά τα χρόνια, έρθει αντιμέτωπος με πειρασμούς να διολισθήσεις ελαφρώς σε μια πιο εύκολη, πιο βολική κατεύθυνση;

Αυτό το οποίο κάνω είναι πολύ βολικό. Νιώθω ευτυχία όταν κάθομαι και σχεδιάζω.

Ξεκίνησα με το πρώτο μου φιλμ ως παιχνίδι. Όταν, κατόπιν, προβλήθηκε στο Φεστιβάλ του Annecy και το κοινό τρελάθηκε, ήρθαν να με βρουν στελέχη του BBC και του Arte, μου πρόσφεραν χρήματα και μου δήλωσαν ότι το θέλουν.

Δεν είχα ιδέα πως υπήρχε αγορά για μια τόσο ανόητη ταινία. Συνειδητοποίησα, λοιπόν, ότι μπορούσα να εγκαταλείψω τη δουλειά μου ως εικονογράφος, να κάνω μόνο animation και να βγάζω λεφτά από αυτό.

Κατόπιν, ξεκίνησα να κάνω διαφημιστικά. Εξ αρχής, επομένως, ήδη από το 1987-1988 έβγαζα καλά λεφτά από το animation – και συνεχίζω να βγάζω. Οπότε μπορώ να είμαι ανεξάρτητος, υλοποιώντας τα δικά μου πρότζεκτ.

Σε κάθε περίπτωση, μάλλον αποτελείς εξαίρεση στο πεδίο του animation, τουλάχιστον. Δεν είναι συνηθισμένη μια τέτοια διαδρομή.

Δεν είναι, αλλά υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι στις Η.Π.Α. οι οποίοι κάνουν ανεξάρτητες ταινίες, όπως ο Patrick Smith. Ίσως γνωρίζεις την Signe Baumane.

Βεβαίως. Είχαμε γνωριστεί στο Φεστιβάλ του Κάρλοβι Βάρι πριν από αρκετά χρόνια, όπου της είχα πάρει συνέντευξη με αφορμή το φιλμ της Rocks in my pockets.

Οπότε είναι πιθανό να βγάλεις χρήματα ως ανεξάρτητος ανιματέρ, αλλά δεν πρόκειται να γίνεις πλούσιος. Έχω, όμως, την ελευθερία να κάνω αυτό που θέλω. Και για μένα, κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά πολύτιμο.

Ως δημιουργός, συνομιλείς με τις ποικιλόμορφες και πλούσιες ευρωπαϊκές σχολές animation; Αντλείς αναφορές, έμπνευση, ερεθίσματα από αυτές εμπλουτίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τη δικιά σου δουλειά;

Σίγουρα είμαι επηρεασμένος από πολλούς Ευρωπαίους ανιματέρ, όπως ο Michael Dudok de Wit, αλλά το σύστημα στην Ευρώπη είναι διαφορετικό. Τα φιλμ χρηματοδοτούνται από τις κυβερνήσεις, όπως ξέρεις.

Στις Η.Π.Α., η κυβέρνηση δε νοιάζεται για το animation.

Επομένως, δεν υιοθετώ το ευρωπαϊκό μοντέλο. Απλώς φτιάχνω τις ταινίες οι οποίες με κάνουν ευτυχισμένο.

Σε ποιον βαθμό χρησιμοποιείς τις νέες τεχνολογίες, που στις μέρες μας αποτελούν καυτό θέμα συζήτησης, στη δουλειά σου;

Μου αρέσουν τα φιλμ της Disney ή της Pixar. Αλλά για μένα, μια ταινία φτιαγμένη στον υπολογιστή είναι πολύ ακριβή. Ένα φιλμ της Pixar, για παράδειγμα, μπορεί να κοστίσει διακόσια εκατομμύρια δολάρια. Δεν έχω αυτήν τη δυνατότητα.

Οπότε σχεδιάζω στο χαρτί, κατόπιν σκανάρω τα σχέδιά μου και τα συνθέτω σε μια αφήγηση.

Για μένα, αυτός είναι ένας εύκολος και φτηνός τρόπος δημιουργίας ταινιών. Τα δικά μου φιλμ κοστίζουν περίπου τριακόσιες με τετρακόσιες χιλιάδες δολάρια. Xίλιες ταινίες μου αντιστοιχούν σε μία της Pixar.

Υπάρχουν φιλμ σου που τα αγαπάς ή σε ενοχλούν περισσότερο όταν τα ξαναβλέπεις;

Δώσε μου ένα παράδειγμα.

Οι πολύ πρώιμες δουλειές σου, ας πούμε, παραμένουν αντιπροσωπευτικές της προσέγγισής σου;

Έχω κάνει το Boomtown, το οποίο είναι μια πολιτική ταινία που μου ζήτησαν να σκηνοθετήσω και να συνθέσω το animation.

Όταν τελείωσα το Κολέγιο, υπήρχαν πολύ λίγες σχολές animation, οπότε δεν ήξερα πώς να φτιάξω ένα τέτοιο φιλμ. Έτσι, όταν μου ζήτησαν να το κάνω, τους απάντησα ότι δεν γνωρίζω τον τρόπο.

Ανέθεσαν, λοιπόν, σε μια επαγγελματία να μου διδάξει κάθε βήμα της διαδικασίας. Δεν πληρώθηκα γι’ αυτήν την ταινία. Η πληρωμή μου ήταν η εκμάθηση της δημιουργίας μιας ταινίας animation.

Το Boomtown υπήρξε επιτυχία και προβλήθηκε ανά τις Η.Π.Α. Κι έτσι ακόμα, δεν πληρώθηκα. Αλλά δεν πειράζει, γιατί μ’ αυτόν τον τρόπο έμαθα να φτιάχνω φιλμ.

Μας ετοιμάζεις κάποια έκπληξη στο φετινό Animasyros (22-28 Σεπτεμβρίου), στο πλαίσιο του οποίου διοργανώνεται ένα αφιέρωμα στο έργο σου που περιλαμβάνει τη μεγάλου μήκους ταινία σου Slide και μικρού μήκους δουλειές σου;

Όπως προανέφερα, θα παραδώσω ένα masterclass και θα παρουσιάσω μια επιλογή από τα φιλμ μου.

Κάθε θεατής που θα παρακολουθήσει μια προβολή μου θα λάβει μια καρτ ποστάλ η οποία θα συνοδεύεται από ένα σκίτσο μου στο πίσω μέρος της. Θα υπάρχουν επίσης πρωτότυπα έργα μου διαθέσιμα προς πώληση.

Ανυπομονώ για τον Σεπτέμβριο, λοιπόν.

Μέχρι τότε, σου εύχομαι να παραμείνεις ασφαλής και δημιουργικός. Νομίζω ότι η ενασχόλησή σου με το animation συμβάλλει σ’ αυτό.

Πολύ σωστά!

Ευχαριστώ θερμά το τιμ του Bill Plympton για την πολύτιμη συμβολή του στην πραγματοποίηση της συνέντευξης, και τον δημιουργό για τον χρόνο και την «κολλητική» ευδιαθεσία του.

Το αφιέρωμα στο έργο του Bill Plympton, παρουσία του σκηνοθέτη, διοργανώνεται από το Διεθνές Φεστιβάλ Animation Animasyros (22-28 Σεπτεμβρίου).