Η Έκτη Επιτροπή του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού των Ζαπατίστας (EZLN) ανακοίνωσε ένα «αδύνατο/ανέφικτο φεστιβάλ κινηματογράφου», το «Puy Ta Cuxlejaltic» (Το σαλιγκάρι της ζωής μας), που θα διεξαχθεί στο αυτόνομο έδαφος των ανταρτών από την 1η έως τις 5 Νοεμβρίου του 2018.
Πρόκειται για το πρώτο κινηματογραφικό φεστιβάλ που διοργανώνεται από τον ιθαγενή στρατό και θα πραγματοποιηθεί στο Oventik, το πιο προσβάσιμο έδαφός τους στα υψίπεδα της Τσιάπας.
Εναλλακτικές προβολές θα πραγματοποιηθούν στο Κέντρο Ιθαγενών του Εκπαιδευτικού Πανεπιστημίου (Cideci-Unitierra) στο San Cristobal de las Casas.
Στην δημοσιευμένη πρόσκληση, που μοιάζει περισσότερο με μια σύντομη ιστορία γραμμένη με το ξεχωριστό παιχνιδιάρικο ύφος του Supcomandante Galeano, ένα κορίτσι γνωστό ως «Defense Zapatista» οδηγεί τον αναγνώστη από το χέρι, στο φεστιβάλ κινηματογράφου, περνώντας μέσα από τρομακτικές σκηνές, αλλά και σκηνές από κλασικές ταινίες, οι οποίες αναμειγνύονται με εικόνες από τα ομιχλώδη μεξικανικά υψίπεδα.
Τις ταινίες που θα προβληθούν, αλλά και άλλες δραστηριότητες θα τις αποκαλύψουν, όπως αναφέρουν, τις προσεχείς μέρες.
Υποσχέθηκαν όμως, ότι αυτό το φεστιβάλ δεν θα μοιάζει με κανένα άλλο.
“Η οθόνη…δεν είναι στο ένα άκρο, αλλά ενδιάμεσα, και οι άνθρωποι που θα έρχονται για την ταινία θα βρίσκονται και στις δύο πλευρές της οθόνης … από τη μία πλευρά θα είναι εκείνοι που δημιουργούν τις ταινίες … από την άλλη πλευρά θα βρίσκεται το κοινό.”
Οι δημιουργοί των ταινιών θα παρακολουθούν και θ’ακούν προσεκτικά το κοινό και αντίστροφα, αλλά ένα κοινό που θα φορά μπαλακλάβες. Η οθόνη δεν θα είναι απλά διάφανη, αλλά θα επιτρέπει επίσης στους ανθρώπους να περνούν από τη μια πλευρά στην άλλη.
Στην ιστορία της πρόσκλησης, ο τρόπος που λειτουργεί η οθόνη προκαλεί μια αναμενόμενη σύγκρουση, με αποτέλεσμα η κάθε πλευρά να ρίχνει ποπ κορν η μία στην άλλη. Στο τέλος βέβαια οι δημιουργοί των ταινιών κερδίζουν, επειδή το κοινό δεν άντεξε και έφαγε τα πυρομαχικά του.
Στην πρόσκληση συναντάμε τον γνωστό τρόπο γραφής των Ζαπατίστας που χαρακτηρίζεται από σάτιρα, χιούμορ και επισημαίνει με μεταφορικό τρόπο πολιτικά ζητήματα. Τα ανακοινωθέντα ιδίως που γράφει ο Sub Galeano, όπως η συγκεκριμένη πρόσκληση είναι γεμάτα με εσωτερικά ανέκδοτα και αυτοσαρκασμό.
Ωστόσο, είναι ακόμα ασαφές πόσα απ’όσα αναφέρονται σε αυτή τη συγκεκριμένη πρόσκληση είναι μεταφορικά και θα γίνουν αντιληπτά εντέλει επιτόπου και πόσα είναι κυριολεκτικά.
Όπως φαίνεται, κοινό και δημιουργοί θα ζήσουν αρκετές εκπλήξεις.
Οι Ζαπατίστας ευελπιστούν ότι το φεστιβάλ αυτό θα καθιερωθεί ως ετήσια εκδήλωση.
Ακολουθεί σε μετάφραση η δημοσιευμένη πρόσκληση των Ζαπατίστας
(Μετάφραση Σύλβια Βαρνάβα)
Το πρωτότυπο κείμενο στο http://enlacezapatista.ezln.org.mx/
Μια πρόσκληση για:”Ένα αδύνατο φεστιβάλ κινηματογράφου”
Έκτη Επιτροπή του EZLN, Οκτώβριος 2018
ΖΑΠΑΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ
Έκτη Επιτροπή του EZLN
Μεξικό
Οκτώβριος 2018
Προς τα πρόσωπα, τις ομάδες, τις συλλογικότητες και τις οργανώσεις της εθνικής και διεθνούς έκτης:
Προς τα δίκτυα υποστήριξης του Διοικητικού Συμβουλίου των Αυτοχθόνων:
Πρός εκείνους για τους οποίους ο κινηματογράφος είναι ένα χόμπι, μια αδυναμία ή μια εμμονή:
Μέρος 1ο και μοναδικό:
(Σκηνή έναρξης: Ο όφις προσφέρει το μήλο)
Περπατάς χωρίς προορισμό. Δεν ξέρεις πού πηγαίνεις, πολύ λιγότερο δεν ξέρεις γιατί περπατάς. Πίσω σου είναι ο πολυσύχναστος δρόμος που κινείται κατά μήκος του τείχους, του οποίου η φθίνουσα πρόσοψη συγχέεται με την χειρότερη αφίσα της ταινίας «Happy Family». Στο βάθος βρίσκεται το μνημειώδες στάδιο και το αγενές ερώτημά του: “Ποιος κυβερνάει;”
Τέλος πάντων, δεν έχεις ιδέα πού βρίσκεσαι και αρχίζεις να αναρωτιέσαι αν πρέπει να γυρίσεις πίσω … αλλά δεν ξέρεις πάλι πού ή γιατί να κατευθυνθείς.
Επομένως σταματάς, αλλά μόνο για μια στιγμή, καθώς ένα μικρό κορίτσι σε αρπάζει από το χέρι και σε τραβάει:”Βιάσου αλλιώς θ’αργήσουμε για την ταινία.”
Δεν έχεις την ευκαιρία να απαντήσεις, γιατί βλέπεις αμέσως μια πολύχρωμη πινακίδα που γράφει: “Όλοι οι ενήλικες πρέπει να συνοδεύονται από ένα παιδί [niño]”. Αλλά κάποιος έχει διαγράψει το”un niño” κι έχει γράψει “ένα κορίτσι [una niña]” κάποιος άλλος έχει διαγράψει κι αυτό και έχει γράψει “unoa niñoa”[Ι]. Κάποιος άλλος έχει διαγράψει κι αυτό και έγραψε:”Τίποτα από αυτά δεν έχει σημασία εδώ”.
Κάποιος που φοράει μάσκα σκι σε σταματάει, αλλά το μικρό κορίτσι του λέει, «είναι μαζί μου». Ο μασκοφόρος σου επιτρέπει να περάσεις. Περπατάς σε μια πλαγιά που καλύπτεται μερικώς από τσιμέντο, μέσα από λακκούβες, βράχους και λάσπη. Στην έξω πλευρά υπάρχουν πολλές ξύλινες κατασκευές με στέγες κασσίτερου. Η ομίχλη πέφτει βαριά, με αποτέλεσμα οι ταπεινές κατασκευές να εμφανίζονται και να εξαφανίζονται σε κάθε βήμα που κάνεις, όπως ακριβώς οι σκηνές μια ταινίας “εμφανίζονται σταδιακά” και “εξαφανίζονται σταδιακά”.
Συνεχίζεις χωρίς να ξέρεις προς τα πού κατευθύνεσαι. Η ατμόσφαιρα θυμίζει παλιά ταινία μυστηρίου … ή ταινία τρόμου.
Οι πινακίδες που σηματοδοτούν τις διάφορες καλύβες είναι … πώς μπορώ να το πω… ενοχλητικές. Προχωρώντας μέσα από μια ομίχλη που θα μπορούσε εύκολα να συγκριθεί με εκείνη του Λονδίνου, διαβάζεις σε μία από αυτές, “The Lodger”[ΙΙ], και κάτω από αυτό, “Υπηρεσία δωματίου που παρέχεται προσωπικά από τον Norman Bates”. Λίγο πιο πέρα υπάρχει μια φωτογραφία ενός σοβαρού νεαρού άνδρα που θα μπορούσε εύκολα να είναι ο Anthony Perkins, αν βέβαια κάτι τέτοιο δεν ήταν αδύνατο.
Σε αυτό το σημείο δεν έχεις ιδέα αν βρίσκεσαι στο νοτιοανατολικό Μεξικό ή στην πόλη Whitechapel. Τότε είναι που αναρωτιέσαι, αν αντί να σου δείξει το δρόμο προς την κινηματογραφική αίθουσα, το μικρό κορίτσι ίσως σε πηγαίνει στην κουζίνα του γαστρονόμου και γιατρού, Hannibal Lecter.
Παροτρύνεις τον εαυτό σου να ηρεμήσει. Αλλά αυτό γίνεται ακόμα πιο δύσκολο από το γεγονός ότι η πινακίδα σε μια άλλη καλύβα γράφει: “Η Σιωπή των Αμνών“ πάγκος που πωλούνται τάκος. Tάκος με στομάχι γουρουνιού, γλώσσα ή ΜΥΑΛΑ, γραμμένο ακριβώς έτσι, με το τελευταίο συστατικό γραμμένο με κεφαλαία. Αρχίζεις να φοβάσαι, όχι μήπως ανοίξουν το κρανίο σου, αλλά τον Sir Anthony Hopkins – που φοράει μια ποδιά που λέει “Ας προχωρήσουμε κομμάτι κομμάτι, ακολουθώντας το στυλ του Τζακ του Αντεροβγάλτη” .
Δεν σου αρέσει καθόλου βέβαια η ιδέα των εντοσθίων σου μέσα σε σκουπιδοτενεκέ.
Κι αν, μαζί με τα μυαλά σου, αφαιρέσουν και τα όνειρά σου; Θέλω να πω, το θέμα των εντοσθίων δεν είναι και κάτι, – κάθε παλιά άλλωστε ταινία φρίκης έχει τόνους από εντόσθια (σκέφτεσαι επίσης, ότι οι ταινίες με «αίματα», είναι της μόδας στις μέρες μας).
Αλλά τι θα μπορούσε να αφαιρέσει τα όνειρά σου; «Η Πραγματικότητα», διαβάζεις σε μια μάλλον παλιά πινακίδα που βρίσκεται σε μιαν άλλη ξύλινη κατασκευή, και την συμπληρώνουν παρακάτω τα εξής : «Δωρεάν ηλεκτροσόκ, χαστούκια στο πρόσωπο και χτυπήματα στο κεφάλι! Κάνουμε τρύπες σε όνειρα, μπαλόνια, εκλογικές υποσχέσεις και κυβερνητικά προγράμματα».
Μία άλλη πινακίδα, λίγα βήματα πιο κάτω και στην απέναντι πλευρά της πλαγιάς, γράφει: “Tercios Compas” [ΙΙΙ]. Δεν είμαστε αυτόνομοι, ανεξάρτητοι, εναλλακτικοί ή οτιδήποτε-αποκαλείτε -τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αλλά είμαστε compas (πυξίδες). Λίγο πιο κάτω γράφει,”δεν έχουμε τελειώσει το ντοκιμαντέρ, επιστρέψτε για την επόμενη εξέγερση και θα σας πούμε πότε θα είναι έτοιμο”.
Στη συνέχεια, υπάρχει μια άλλη πινακίδα: “Το οδοντιατρείο του Τζόκερ. Γιατί είσαι τόσο σοβαρός; Πάρε ένα χαμόγελο για να διαρκέσει σ’ όλη τη ζωή σου!” Τα όσα γράφει η πινακίδα συνοδεύονται από μια φωτογραφία του Heath Ledger που υποδύθηκε αυτόν τον διάσημο ρόλο. Παραπέρα υπάρχει μια άλλη πινακίδα που έχει ζωγραφισμένο έναν σαμουράι με την κατάνα του και τις λέξεις “Heihachi – Minuro Chiaki. Φωτισμός στο Χαρά-Κιρι. Βασικές αρχές, βασικές έννοιες, εξειδίκευση, τελική εξέταση και βαθμολόγηση, όλα σε λιγότερο από ένα λεπτό. 100% πρακτικό!”
Ένα τρέμουλο διαπερνάει το σώμα σoυ. Το μικρό κορίτσι σταματάει, γυρίζει προς το μέρος σου και, για να σε καθησυχάσει, σου εξηγεί:
“Μην δίνεις σημασία σε καμία από αυτές τις πινακίδες, ο Sup Galeano φταίει πάλι. Είναι πειραχτήρι ως συνήθως, βάζει συνέχεια τέτοια πράγματα στις ιστορίες του, αλλά γίνεται πιο ενοχλητικός τώρα επειδή τον νίκησαν στο παιχνίδι honeybun. Ω, και επίσης επειδή δεν δείχνουν τις ταινίες που του αρέσουν – θέλει μόνο να παρακολουθεί ταινίες με γυμνές γυναίκες. Σιγά μην έδειχναν τέτοιες! Σε παρακαλώ αν είναι δυνατόν!
Πάει γυρεύοντας να φάει καμιά καρπαζιά στο κεφάλι και ν’ακούσει και μια πολιτική ανάλυση από μας τις γυναίκες. Του χουμε ήδη δώσει πολλές, αλλά δεν καταλαβαίνει. Έτσι είναι αυτοί οι καταραμένοι άνδρες. Εκτός αυτού, ο πάγκος με τα τάκος σερβίρει γαλοπούλα, όχι χοιρινό ή βοδινό, και δεν είναι τάκος, είναι tamales”.
Οι δυο σας συνεχίζετε να περπατάτε, ακόμα δεν έχεις ιδέα πού βρίσκεσαι, ούτε καν σε ποια χώρα ή σε ποιο κόσμο. Ποια είναι η ημερομηνία; Δεν έχεις ιδέα. Είναι η βροχή ή είναι η ομίχλη που υγραίνει το δέρμα σου;
«Φτάσαμε», λέει το κορίτσι καθώς εισέρχεστε σ’ένα μεγάλο κτίσμα, που φαντάζεσαι ότι πρέπει να είναι η κινηματογραφική αίθουσα. Σταματάς στην πόρτα για να κοιτάξεις γύρω.
Για κινηματογράφος, είναι πολύ παράξενος. Η οθόνη, για παράδειγμα, δεν είναι στο ένα άκρο, αλλά ακριβώς στο κέντρο και το κοινό κάθεται σε κάθε πλευρά της οθόνης, όπου θα προβληθεί η ταινία.
Από τη μια πλευρά είναι οι άνθρωποι που δημιουργούν τις ταινίες: οι ηθοποιοί, οι σκηνοθέτες, οι παραγωγοί, οι μοντέρ, οι δημιουργοί των soundtracks, όσοι διδάσκουν, αναλύουν, κριτικάρουν, προβάλλουν και κυκλοφορούν ταινίες, κι όσοι συμμετέχουν σε άλλες εργασίες που απαιτούνται για την παραγωγή μιας ταινίας.
Από την άλλη πλευρά είναι το κοινό, οι θεατές, αν και αυτοί οι άνθρωποι έχουν τα πρόσωπά τους καλυμμένα, έτσι ώστε να μπορείς να δεις μόνο τα μάτια τους.
Σε πολλές περιπτώσεις δεν μπορείς να καταλάβεις την ηλικία ή το φύλο τους, σαν να μην έχουν σημασία αυτά τα πράγματα στη συγκεκριμένη πλευρά της οθόνης και αυτό που στην ουσία αποτελεί το κοινό, είναι ένα βλέμμα που κοιτάζει και ακούει.
Δεν είναι σαφές εάν χαμογελούν ή κοκκινίζουν, θυμώνουν ή διασκεδάζουν. Άσε που σχολιάζουν μεταξύ τους σε ακατανόητες γλώσσες.
Εκτός από το ότι η οθόνη έχει τοποθετηθεί σε τέτοια παράλογη θέση, φαίνεται πως είναι και διαφανής, καθώς εκείνοι που φτιάχνουν τις ταινίες κοιτάζουν και ακούν προσεκτικά τις αντιδράσεις του ακροατηρίου, φαίνεται πως σ’αυτόν τον κινηματογράφο μπορούν να δουν αυτό που δεν θα μπορούσαν ποτέ να δουν: την επίδραση που έχει μια ταινία στο κοινό. Μπορούν να δουν την επίδραση της ταινίας με τον πιο ιδανικό τρόπο για τους σκηνοθέτες : μέσα από την ίδια την οθόνη. Από εκεί μπορούν να δουν τις εκφράσεις των ανθρώπων και να ακούσουν τις αντιδράσεις τους, κάτι που μπορεί να σου πει πολλά περισσότερα από τα πραγματικά τους λόγια και σίγουρα πολλά περισσότερα από ό,τι μαθαίνεις μέσα από τις πωλήσεις στο box office, τις βαθμολογίες στις υπηρεσίες streaming, τα χρυσά αγαλματίδια ή από τις κριτικές των εξειδικευμένων μέσων ενημέρωσης.
Από την πλευρά του το κοινό παρακολουθεί και κάνει σχόλια, αλλά φαίνεται ότι δεν δίνουν τόση προσοχή στην οθόνη , όση σε εκείνους που τους παρακολουθούν.
Για κάποιον ανεξήγητο λόγο, φαίνεται ότι το κοινό δεν ενδιαφέρεται τόσο πολύ για την προβολή της ταινίας, όσο για το βλέμμα εκείνων που ανέλαβαν όλες τις εργασίες, ώστε να προβληθούν αυτές οι ιστορίες που ονομάζονται “κινηματογράφος” .
«Φαίνεται πως εδώ οι ρόλοι είναι ανεστραμμένοι» σκέφτεσαι, όταν το κοριτσάκι, που σου ανακοινώνει ότι το όνομά της είναι “Defensa Zapatista”, σου λέει να καθίσεις, γιατί η ταινία έχει αρχίσει.
Ένα μικρό αγόρι που σου είπαν ότι το λένε ” Pedrito” εμφανίζεται πίσω σου και μουρμουρίζει: “Κοίτα, η Defensa Zapatista είναι απελπισμένα ρομαντική. Πιστεύει ότι οι ταινίες νιώθουν μοναξιά, αν δεν έχουν κάποιον να τις παρακολουθήσει ή να χειροκροτήσει, να γελάσει, να φωνάξει, να φοβηθεί, να συγκινηθεί, να γιορτάσει ή να λυπηθεί μαζί τους. Τι νομίζετε ότι κάνουν οι ταινίες, αν κανείς δεν τις βλέπει;
Νομίζεις ότι κλαίνε; Ότι λυπούνται; Ότι παραιτούνται; Δεν ξέρουμε και η Defensa δεν θέλει να μάθει. Γι ‘αυτό πάντα έρχεται στις προβολές, ανεξάρτητα από το ποια ταινία παίζεται. Της εξήγησα ήδη ότι αυτό είναι ένα αδύνατο και άλυτο μυστήριο, διότι για να μάθουμε αν μια ταινία κλαίει, όταν κανείς δεν την βλέπει, θα πρέπει να την παρακολουθήσουμε. Μπορεί να την δούμε να κλαίει, αλλά τότε δεν θα είναι επειδή κανείς δεν την παρακολούθησε, γιατί τώρα κάποιος την παρακολουθούσε, για να δει αν θα κλάψει, όταν κανείς δεν την παρακολουθεί.
Έτσι, ακόμη και αν την δούμε να κλαίει, μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι το σενάριο ή η επεξεργασία ή η ηθοποιία ή το σάουντρακ ή η παραγωγή είναι χάλια ή επειδή ένας κριτικός της έκανε μια αρνητική κριτική ή όλα τα παραπάνω μαζί.
Βλέπετε το παράδοξο; Ο μόνος τρόπος να αποδειχθεί η υπόθεση είναι να παρέμβεις στην ίδια την υπόθεση, ακυρώνοντας έτσι την πιθανότητα να αποδείξεις την υπόθεση.
Το ονομάζω αυτό «το παράδοξο της λυπημένης ταινίας». Τα εξήγησα όλα αυτά και στον Sup Galeano, αλλά ο Sup είπε ότι δεν γνωρίζει τίποτα για τις ταινίες, αλλά αν δεν υπάρχει ποπ κορν δεν είναι κινηματογράφος και επομένως κάθε εικασία είναι άχρηστη”.
Προσπαθείς να ακολουθήσεις τη λογική του παιδιού και νομίζεις ότι αυτός ο τύπος που ονομάζουν”Sup Galeano” θα μπορούσε να είναι αυτό που ο σπουδαίος δάσκαλος Jorge Ayala Blanco (IV), θα χαρακτήριζε ως “μια νοοτροπία του popcorn”, αλλά καθώς κάθεσαι, ακούς το μικρό κορίτσι να ψιθυρίζει σαν να λέει προσευχή :
“Μην ανησυχείς μικρέ μου φίλε, είμαι εδώ. Θα σε παρακολουθήσω και θα σε χειροκροτήσω, ακόμα κι αν δεν μου αρέσεις, ακόμα κι αν μου δείξεις τρομακτικά φίδια και αράχνες που με τρομάζουν και μου δημιουργούν εφιάλτες – απλά θα κλείσω τα μάτια μου όταν θα προβάλλονται αυτές οι σκηνές. Αν η ιστορία σου είναι λυπητερή, θα κλάψω αλλά όχι πάρα πολύ … καλά, πιθανώς πολύ, αλλά όλα είναι σχετικά.
Αν πεις αστεία, θα γελάσω πολύ, γιατί θα είναι σίγουρα καλύτερα από τα χαζά που λέει εδώ ο Pedrito. Και αν εξηγήσεις την γαμημένη λειτουργία αυτού του καταραμένου καπιταλισμού, θα κρατήσω σημειώσεις. Αν μιλήσεις για αγώνα θα συσπειρώσω το πλήθος φωνάζοντας «Λέω Άνθρωποι, λέτε Δύναμη. Άνθρωποι! Δύναμη! Άνθρωποι! Δύναμη!
Αν χορέψεις θα χορέψω. Αν τραγουδήσεις θα τραγουδήσω. Αν πεις ονειρέψου, θα ονειρευτώ. Αν πεις ξύπνα, θα ξυπνήσω. Εδώ είμαι λοιπόν: κοίταξε με που σε παρακολουθώ και άφησε την καρδιά σου να νιώσει ευτυχισμένη».
Ο Pedrito σε κοιτάζει μ’ένα ύφος που λέει “σου τα λεγα εγώ ” και χαμογελάει κοροϊδευτικά. Το μικρό κορίτσι τον αρπάζει και του δίνει μια φάπα στο κεφάλι.
“Μα δεν είπα τίποτα!” Διαμαρτύρεται.
«Ναι αλλά σκέφτηκες », απαντά το κορίτσι
“Δεν σκέφτομαι τίποτα απολύτως!” απαντάει, κλείνοντάς σου το μάτι συνωμοτικά.
Σ’αυτό το σημείο ένα ολόκληρο πλήθος αγοριών και κοριτσιών έχει μαζευτεί γύρω σου στο ίδιο παγκάκι, όλα φοράνε κόκκινα μαντήλια γύρω από τους λαιμούς τους ή μάσκες του σκι που καλύπτουν τα πρόσωπά τους. Χωρίς κάποιος προφανώς να καθοδηγεί τη διαδικασία, άρχιζουν ένα, ένα να συστήνονται: “Είμαι η Esperanza”, “Είμαι ο Pablito”, “Είμαι ο Amado”. Τότε με ένα νιαούρισμα που ήταν και σαν γάβγισμα, ένα περίεργο μικρό ζώο που μοιάζει λίγο σαν γάτα και λίγο σαν σκυλί πηδάει στην αγκαλιά της Defensa Zapatista.
Ένα από τα παιδιά, ο Amado, ρωτάει: “Άρχισε κιόλας;”
“Ναι, έχει λίγη ώρα που άρχισε”, απαντά η Esperanza.
“Και το ποπ κορν;” ρωτά ο Pablito.
“Ο Sup Galeano το κράτησε όλο, απάντησε ο Pedrito, “λέει ότι οι θεοί δημιούργησαν το ποπ κορν αυστηρά για τους υποδιοικητές και ότι όποιος προσπαθήσει να του το πάρει είναι σαν να ζητά μια μαχαίρα με σκουριασμένη λεπίδα στο λαιμό, ώστε να μολυνθεί και να χρειάζεται ενέσεις”. Όλη συμμορία των παιδιών ανατριχιάζει με τη λέξη”ενέσεις”.
“Κρατήστε μια θέση για την Calamidad [Calamity] σε περίπτωση που έρθει”, λέει η Defensa Zapatista. “Και για τον Sup”, προσθέτει.
«Μπορούσα να καταλάβω από το βλέμμα του ότι ήταν τσαντισμένος», ακούς τον Pedrito να λέει, καθώς αφηγείται τι συνέβη, όταν είπε στον Sup ότι έπρεπε να μοιραστεί το ποπ κορν.
“Έπομένως εδώ προσέχουν το βλέμμα σου,” σκέφτεσαι “και σε κάνουν να προσέξεις και συ το βλέμμα που σε κοιτάει. Πόσο άβολο.”
Κάποιος φωνάζει ησυχία και η παιδική συμμορία σωπαίνει. Τώρα έχεις χρόνο να κοιτάξεις πιο προσεκτικά αυτόν τον ακατανόητο κινηματογράφο. Εκτός από την παράλογη θέση της οθόνης και την παράξενη διάθεση του κοινού, όλα φαίνεται να εξελίσσονται κανονικά. Αλλά αυτό απλά σε επιφανειακό επίπεδο. Δεν θυμάσαι πλέον ποια ταινία προβλήθηκε. Στην πραγματικότητα, δεν θυμάσαι καν αν προβλήθηκε κάποια ταινία.
Αλλά θυμάσαι ότι, ξαφνικά, ένα μικρό κορίτσι που κρατούσε ένα μασκοφόρο αρκουδάκι (θυμάσαι πως είχε πει,”το όνομά μου είναι Esperanza και το επώνυμό μου είναι Ζαπατίστας”) σηκώνεται και κατευθύνεται προς την οθόνη, περνάει στην άλλη πλευρά και κάθεται δίπλα στους δημιουργούς της ταινίας. Κάνει νόημα και στην υπόλοιπη παιδική συμμορία να την ακολουθήσει. Όλοι οι υπόλοιποι θεατές ακολουθούν, και αφού δεν υπάρχουν αρκετά καθίσματα εκεί, εκείνοι που έφτιαξαν την ταινία πρέπει να σηκωθούν και να ψάξουν για μια θέση στην πλευρά, όπου οι κάθονταν αρχικά οι θεατές.
Σε αυτό το σημείο συνειδητοποιείς, ότι όχι μόνο η οθόνη είναι διαφανής, όχι μόνο μπορεί κανείς να δει από την άλλη πλευρά, αλλά μπορεί και να περάσει και ο ίδιος από την άλλη πλευρά, λες και η οθόνη είναι ένα παράθυρο ή ακόμα καλύτερα μια πόρτα. Αλλά αυτό είναι αδύνατο – δεν υπάρχουν οθόνες κινηματογράφου που να λειτουργούν έτσι.
Συνεχίζεις να βλέπεις τι συμβαίνει και φαίνεται ότι οι ρόλοι έχουν αντιστραφεί: οι θεατές παρακολουθούν από την πλευρά που συνήθως κάθονται όσοι φτιάχνουν τις ταινίες και εκείνοι που φτιάχνουν τις ταινίες παρακολουθούν από την πλευρά των θεατών. Κάθονται έτσι για αρκετή ώρα και μετά αλλάζουν πάλι θέσεις. Αυτή η εναλλαγή συμβαίνει ξανά και ξανά. Στέκεσαι μακριά στη μία πλευρά, απ’ όπου μπορείς να εκτιμήσεις αυτόν τον αναχρονιστικό χορό.
Εκείνοι που δεν περνούν απέναντι αλλάζοντας θέση και οπτική, αφοσιώνονται στο πανάρχαιο άθλημα της ρίψης ποπ κορν στην οθόνη. Εδώ όμως τα «βλήματα» δεν αναπηδούν πάνω στην οθόνη, αλλά περνούν από την άλλη πλευρά. Έτσι δημιουργείται μια μάχη με πυρομαχικά τα ποπ κορν: το κοινό εναντίον των κινηματογραφιστών. Οι δημιουργοί κερδίζουν όχι επειδή έχουν καλύτερο στόχο ή είναι περισσότεροι – στην πραγματικότητα ήταν λιγότεροι και άστοχοι- αλλά οι θεατές, παρά το γεγονός ότι ήταν περισσότεροι και είχαν καλύτερο στόχο, έμειναν από πυρομαχικά επειδή φυσικά τα έφαγαν.
“Κτηνώδες!”, ακούς να λέει ένας από τους κινηματογραφιστές, “εδώ δεν βλέπεις τους ανθρώπους να παρακολουθούν την ταινία σου, τους βλέπεις να παρακολουθούν την καρδιά σου. Την ξεριζώνουν, την κάνουν κομμάτια, την αναδιοργανώνουν και την τοποθετούν πάλι μέσα, σαν να μη συνέβη τίποτα. Δεν θα ξανάρθω εδώ σίγουρα. Βέβαια ίσως και να ξαναέρθω. Δεν ξέρω. Τα κάνουν όλα αυτά χωρίς να βγάζουν μιλιά. Είναι αρκετό όλο αυτό, για να με κάνει να λαχταράω για τα εξειδικευμένα μέσα ενημέρωσης που κατέστρεψαν το σκηνοθετικό μου ντεμπούτο”. Ο τύπος δίπλα του δεν αντιδρά, καθώς είναι απασχολημένος προσπαθώντας να προσαρμόσει το σακάκι του, έτσι ώστε να μην μπορείς να δεις την πληγή στο στήθος του.
Ενώ η αναστάτωση της μάχης του ποπ κορν καταλαγιάζει, το κίνημα αντίθετα όχι.
Είναι σαφώς χαοτικό, αλλά διαθέτει και ένα είδος ακούσιας χορογραφίας, όπως αυτή των πρώτων κινούμενων σχεδίων.
Υπήρχαν δύο πλευρές: εκείνοι που έδειξαν τον εαυτό τους πίσω από τις μάσκες του σκι και εκείνοι που το έδειξαν πίσω από τις ταινίες. Πέρα από αυτό, δεν είχαν τίποτα κοινό, αλλά η οθόνη τους ένωσε. Ήταν η οθόνη που καθόρισε την οπτική τους, τις κινήσεις τους και τη συνεχή εναλλαγή θέσεων.
Η οθόνη ήταν σαν … πώς θα μπορούσαμε να την ονομάσουμε; Ναι, σαν μια γέφυρα.
Αλλά αυτό είναι αδύνατον.
Ή μήπως δεν είναι;
Με βάση τα παραπάνω, η Έκτη Επιτροπή του EZLN προσκαλεί όλους τους άνδρες, τις γυναίκες, τους άλλους (V), τα παιδιά και τους πρεσβύτερους της Έκτης, του CNI και των δικτύων υποστήριξης της CIG σε όλο τον κόσμο, καθώς φυσικά και όλους τους σινεφίλ, που μπορούν και θέλουν να έρθουν, σε ένα Φεστιβάλ Κινηματογράφου:
“PUY TA CUXLEJALTIC”
(“Το σαλιγκάρι της ζωής μας”)
Η πρώτη παρουσίαση (οραματιζόμαστε ότι θα καθιερωθεί ως ετήσια) θα πραγματοποιηθεί στην Ζαπατιστική Καρακόλ του Oventik, στα βουνά του νοτιανατολικού Μεξικό (με εναλλακτικές προβολές στο CIDECI στο San Cristóbal de las Casas, της Τσιάπας ), από την 1η ως τις 5 Νοεμβρίου 2018 .
Οι ταινίες που θα προβληθούν και οι δραστηριότητες που θα πραγματοποιηθούν κατά τη διάρκεια αυτού του φεστιβάλ (οι οποίες προφανώς περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων παραλογισμών: μια συζήτηση χωρίς στρογγυλά τραπέζια – ένα “ορθογώνιο τραπέζι” ίσως … για το ποδόσφαιρο. Μα δεν είναι αυτό ένα φεστιβάλ κινηματογράφου; Υπάρχει μια ταινία που θα διαβαστεί και θα σκηνοθετηθεί από ένα σχιζοφρενικό σκαθάρι;) θα ανακοινωθούν τις επόμενες μέρες (ελπίζουμε).
– * –
(συνεχίζεται)
Από την κινηματογραφική αίθουσα “Comandanta Ramona”
Για την έκτη επιτροπή του EZLN
Sup Galeano, καπνίζοντας ανεύθυνα στο θάλαμο προβολής.
(Κοιτάξτε, δεν είμαι ανεύθυνος, ίσως και να είμαι, αλλά δεν είναι αυτή η ουσία εδώ.) Αυτό που κάνω είναι να βοηθάω με ειδικά εφέ – τι γίνεται με τις μέρες εκείνες που δεν υπάρχει ομίχλη; Έχω δίκιο, σωστά; Επίσης δεν βλέπω ταινίες με γυμνές γυναίκες· αυτό στο οποίο αναφέρονται είναι τα εξειδικευμένα εξ αποστάσεως μαθήματα ανατομίας που κάνω. Το θέμα είναι ότι η Defensa Zapatista με κριτικάρει πάντα επειδή είμαι μάτσο, αλλά δεν είναι τόσο απλά τα πράγματα, εξαρτάται … Τι; Τελείωσε; Ω εντάξει…)
Μεξικό, Οκτώβριος 2018.
[Ι]unoa niñoa λέξη που χρησιμοποιούν οι Ζαπατίστας για ορίσουν το τρίτο φύλο
[ΙΙ]”The Lodger” ταινία γνωστή στα ελληνικά ως “ο Ένοικος”
[ΙΙΙ]”Tercios Compas” ζαπατιστικό μέσο ενημέρωσης
[ΙV] Jorge Ayala Blanco κριτικός κινηματογράφου και ιστορικός, καθώς και καθηγητής στο Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικό.
(V)τους άλλους, otroas στο πρωτότυπο κείμενο, αναφερόμενοι στο τρίτο φύλο.